Dış Ticarette Pazarlar Değişiyor mu ?
Mustafa Sönmez Küresel krizin etkisiyle 2009’da yüzde 27 daralan Türkiye’nin dış ticareti, 2010’da yeniden eski…
Mustafa Sönmez
Dünya ekonomisinin üstünde kara bulutlar eksik olmazken 2012’nin tam bir kabus yılı olacağı yönünde görüşler yaygınlaşıyor. Eylül ayında dünya ekonomisi için öngörülerde bulunan IMF’den sonra kısa adı OECD olan Ekonomik ve Kalkınma İşbirliği Örgütü de dünyanın “2012’nin falı” na baktı. 34 gelişmiş ve gelişmekte olan (yükselen) ülkenin kulübü olarak bilinen OECD, IMF’ye göre daha iyimser bilinir. Buna rağmen OECD, son raporunda kulüp üyelerinin 2012’de ancak yüzde 1,6 büyüme gerçekleştirebileceklerini öngörüyor. 2009 kriz yılında yüzde 4’e yakın daralan OECD üyeleri 2010’da yüzde 3’e yakın büyüme ile toparlandılar ve 2011’i ancak yüzde 2 büyüme ile kapatacaklar. Ama 2012 büyümesi tempo kaybedecek. Bu genel tablo…Tek tek ülkelere ya da alt gruplara bakıldığında ise ortada daha değişik ve bazıları için pek de iyi olmayan bir görüntü var. Dünya hasılasının dörtte birinin sahibi ABD için 2012, bu yıldan pek farklı olmayacak. Cari açık birinciliği sürecek ABD’nin bütçe açığı da milli gelirinin yüzde 10’una yakın devam edecek ve büyümesi, en fazla yüzde 2 olacak.
Dünyanın 2012’deki en problemli alanı ise Avro Alanı olacak…2012, Avro alanı için ancak yüzde 0,2 büyüme vaat ediyor. Avro alanının en büyük, ama en sıkıntılı ülkesinden biri İtalya, diğeri İspanya. OECD, İtalya’nın kemer sıkma politikaları ile 2012’de yüzde 0,5 küçüleceğini ama bütçe açığını da yüzde 1,6’ya düşüreceğini öngörüyor. Bir başka kemer sıkan ülke İspanya’nın ise yüzde yarımdan az büyüyeceğini ama bütçe açığını yüzde 4,4’e indireceğini öngören OECD, bu ülkedeki yüzde 23’lük işsizlik için hiç ümit vermiyor. Bu ligin en dibindeki takımı Yunanistan için ise 2011’in yüzde 6 küçülmesinin ardından 2012 için de yüzde 3 küçülme var ufukta. Portekiz ve İrlanda da sorun olmayı sürdürecekler.
Avro alanının lideri Almanya’nın büyümesi yüzde 1’in altında, Fransa’nınki yüzde yarımın altında kalacak. Almanya’ya tutunarak , durumu idare eden Fransa’nın aslında yüzde 6’ya yakın bütçe açığını gelecek yıl öngörülen yüzde 4,5’a düşürememesi halinde, başı fena halde belaya girebilir.
***
OECD, 2012 için yükselmenin yine BRIC bloku için söz konusu olacağına işaret ediyor. Çin, yine yüzde 8,5, Hindistan yüzde 7,5 büyüyecek OECD öngörülerine göre. Blokun diğer üyelerinden Rusya’nın yüzde 4, Brezilya’nın da yüzde 3,2 büyümesi bekleniyor. Bu bloktaki ülkelerden Hindistan’ın bütçe açığının yüzde 6’nın üstüne çıkıyor olması dikkat çekici. Çin ve Rusya, cari fazlaları ile 2012’nin en havalı ülkeleri olacaklar yine ve dardaki ülkelerden, özellikle Avrupa’daki bir çok şirketi, bankayı satın almaya en yakın adaylar.
Gelelim Türkiye’ye…OECD’nin Türkiye için öngörüleri, Orta Vadeli Program’ınkilerden aşağıda, IMF’ninkilerden yukarıda. Kulüp, 2011’i yüzde 7,5 büyüme ile kapatacağını tahmin ettiği Türkiye’nin, 2012 büyümesini yüzde 3 olarak öngörüyor. Dolayısıyla OECD, yüzde 2,2 büyüme tahmini yapan IMF’den daha iyimser. Ama konu bütçe açığı olunca OVP’nin yüzde 1,5’luk öngörüsüne karşılık OECD yüzde 2,4’lük bütçe açığı bekliyor. OECD, Türkiye’nin büyümesini yine dış kaynakla sağlayacağını ve bu nedenle cari açığının OVP’de öngörüldüğü gibi yüzde 8’den aşağı düşmeyeceğini, ama işsizliğin artarak yüzde 11’e merdiven dayayacağını belirtiyor.