Why Turkey’s growth data has economists scratching their heads(Al-Monitor, April 5, 2017)
Summary Turkey’s latest growth data, which suggests the economy rebounded strongly in the fourth quarter…
Mustafa Sönmez
14.07.2010, Çarşamba
Bundan büyük adamsendecilik, bundan büyük ihmal, bundan büyük işveren kayırmacılığı, bundan büyük adaletsizlik olur mu? Bizzat devletin verileri, TÜİK verileri, 3,5 milyon işçinin sigortasız, kayıtsız çalıştırıldığını belirtiyor. TÜİK istihdam verilerine göre işi olan nüfusun neredeyse üçte ikisi yani 12 küsur milyonu ücretli-maaşlı. Yani işgücünü satarak yaşıyor. Bunların 3 milyonu kamu çalışanı ve 2,2 milyon kadarı “memur” , 800 bin kadarı da “işçi” statüsünde.. Kamu çalışanı olunca, “kaçak” yani sigortasız, vergisi ödenmeden çalıştırmak sözkonusu değil. Peki geri kalanlar? Yine TÜİK verilerine göre, özel sektör işyererinde çalışan 8-8,5 milyon ücretlilnin –yıldan yıla değişse de- ortalama 3,5 milyonu, resmi deyimle “kayıtsız”, yani sosyal güvenliksiz, primi, istihdam vergisi ödenmeden çalıştırılıyor. Bu , toplam ücretlilerin yüzde 30’u gibi görünüyor ama, kamuyu ayıklasanız, özel sektör işyerlerinde istihdam edilen 8-8,5 milyon işçinin yüzde 40’ı demek. Yani, özel işyerlerinde her 10 çalışandan 4’ü kaçak çalıştırılıyor; vergisiz, sigortasız…
Kaynak:TÜİK Hanehalkı İşgücü Veri tabanı
3,5 milyon işçinin kaçak çalıştırılması demek, her 10 işçiden 4’ünün Anayasal haklarının ihlali, İş Yasası’nın sağladığı hakların ihlali, her tür sosyal güvenlik hakkının gaspı demek. AKP hükümeti, güya sorunun farkında ve rivayet şu ki;
“Yakın dönemde, kayıtdışı istihdamla mücadeleye ilişkin olarak yapılan denetimler ve kontrollerde şu sonuçlar elde edilmiştir: Gelir İdaresi Başkanlığınca yapılan yaygın ve yoğun vergi denetim çalışmaları kapsamında, 2007 yılında 12.458 kişinin, 2008 yılında ise 11.064 kişinin kayıtdışı çalıştığı tespit edilmiştir. Alo 170 Kayıtdışı İstihdam ve Sosyal Güvenlik Bilgi Hattı aracılığıyla elde edilen bilgilerin ve ihbarların değerlendirilmesi sonucunda 11.000 çalışanın, kamu idarelerinin denetim elemanlarınca yapılan tespitler sonucunda da 803 kişinin ve 189 işyerinin tescilsiz olduğu tespit edilmiştir … ….”
Denetimlerle ulaşılan sonuçlara bakın!..Biz 3,5 milyon kaçak, güvencesiz, sigortasız çalıştırılandan söz ediyoruz, Hükümet denetimlerde 11-12 bin kişinin “tesbit”inden sözediyor…Ne başarı!…
***
İddia ediyorum, kaçak istihdam, yani her 10 kişiden 4’ünün vergisiz, sigortasız çalıştırılması, bir “politika”dır.Farkında olarak, göz yumulan bir politikadır.Üstü örtülü bir teşviktir. Genel olarak sermayeye, “rekabet gücü edinmesi için” 3,5 milyon yoksul, savunmasız işçinin haklarının peşkeşidir. Bakın, eğer bu 3,5 milyon işçi en az asgari ücretten kayıt altına alınsaydı ne olurdu? Her bir asgari ücretlinin bir işveren için maliyeti ya da devletin Hazinesine vergi ve SGK’ya prim olarak girişi işçi başına 2010’da ayda 324 TL. Yılın tamında bu, işçi başına 3 bin 900 TL…Yani, kaçak çalıştırılmayan her 10 işçiden 6’sı için, devlete vergi ve prim olarak işçi başına yılda 3 bin 900 TL ödeniyor. Bu, 3,5 milyon işçi için yılda ne yapar ? Çarpın bölün, yuvarlayın…14 milyar TL eder…Yani, 2009’daki vergi tahsilatının yüzde 8’i…Yani, bu kadar bir vergiden vazgeçiliyor kaçak çalıştırmaya göz yumularak…
Siz bakmayın tekelci sermayenin, TİSK’in, TÜSİAD’ın kayıt dışı ile mücadele tiradlarına… Çoğu küçük işletmelerde , merdiven altında yaşanan bu kaçak kesim, eninde sonunda onlara pirzola olur…Şöyle ki; kaçak istihdam edilen işyerlerine iş yaptırırlar, taşeronluk yaptırırlar, ucuz girdi alırlar…Bu ucuz tedarik de ucuz, ucuzdan öte kanı emilmiş emekten kaynaklanır…İktidarlarının ve patroniçelerinin “kayıtdışı ile mücadele” adı altında birlikte döktükleri gözyaşlarına da biz kendi aramızda timsahların gözyaşları deriz…