AKP’den Faize 3, ‘Sadaka’ ya 1

Ücretsiz  tedavi, yaşlıya, özürlüye maaş, Fak Fuk Fon’ları yöneten vali, kaymakam beylerden Ramazan, Kurban bayramı öncesi erzak paketleri, giyecek, yer-yatak, seçim dönemlerinde, mesela beyaz eşya, kış öncesi kömür vb…Bunlar AKP rejiminde 10 yıldır gözümüze sokulan “sosyal yardım” görünümlü “sadaka” politikaları… AKP’ye çıkan okkalı oyların kerameti hep bu “sadaka”da aranmadı mı? Biraz da küçümseyerek ve içerleyerek vatandaşın oyunu, iki çuval kömüre, bir kutu pirinç, mercimek, bulgura  AKP’ye hibe ettiği yazılıp  söylenmedi mi?

Bütün bu şamatası yapılan, AKP’yi gelmiş-geçmiş en hayırsever gösteren bu fotoğrafın gerçeği nedir?

‘Sosyal Yardım’ Dediğin…

Kalkınma Bakanlığı bünyesinde yapılan bir araştırmada, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, SGK, Vakıflar Genel Müdürlüğü, YURTKUR, T.Kömür İşletmeleri, Taşkömürü Kurumu ve belediyelede  yaptıkları  sosyal yardımlar soruldu. Kaç kişiye, ne kadar yardım yapıldığı bilgisi  toplandı, hesap edildi ve  ortaya çıkan toplamın, milli gelirin yüzde 1’ini ancak bulduğu görüldü. Evet, yıllık 15-16 milyar TL , yani aynı yıl ülkede üretilen mal ve hizmetlerin sadece yüzde 1’i…Başka bir ölçü; Bu “sosyal yardımlar”ın toplamı, devlet bütçesinin yüzde 4’ünden ibaret.

Kaynak: Kalkınma Bakanlığı veritabanı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Maliye B.

Peki milyonları bulan muhtaç, mağdur nüfusa gönülden kopan, milli gelir pastamızın yüzde 1’i ya da devlet bütçemizin yüzde 4’ü de, mesela bir avuç rantiyeye verilen faizinki ne kadar?  ‘Faiz haram’ yalanıyla 10 yıldır iktidar süren AKP rejiminin sadece kamu bütçesinden devlet borcunun faizi olarak ödedikleri 48 milyar TL ile, sadaka diye ödenenin 3 katını aştı…

Muhtaç yurttaşlara sağlanan sosyal desteklerin ağırlığını yüzde 34 ile ücretsiz sağlık hizmeti oluşturuyor. Yeşil kartlı nüfus 8-9 milyonu buluyor. Ayda 230 TL maaş ödenen yaşlı-özürlüler, sosyal yardımdan yararlanan ikinci büyük grup. Muhtaçlara evde bakım için yapılan harcama da önemli bir kalem. Diğerini ise Vali ve kaymakamların yönlendirdiği ve halk arasında Fak-Fuk-Fon diye bilinen Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu’ndan yapılan yardımlar oluşturuyor. Bu Fon’dan sağlanan yardımlar ev eşyasından eğitim, kira giysi,kömür yardımına kadar değişik biçimler alıyor. Muhtaç öğrencilere burs ve belediyelerin sosyal yardımları, sosyal yardım programlarının en küçük paya sahip olanları.

Sadaka mı, Yardım mı?

AKP rejimi, kaynağı halkın vergileri olan bütçenin çok sınırlı bir kısmını sosyal yardım olarak dağıtırken bunları sosyal devletin bir yükümlülüğü gibi değil, AKP rejminin bir lütfu, bir tür sadakası gibi sundu. Hem de milli gelirin ancak yüzde 1’i gibi yetersiz bir boyutta iken yardımlar…Kimi muhalif kurum ve kuruluşlar, kalemler, bu yardımı bir “hak” gibi nitelemekten ve azlığını eleştirmek yerine, “sadaka” biçiminde sunumunu eleştirmeyi aşamadılar. Bu yardımı alanların muhtaçlıklarını görmek ve yüzde 1’de kalan yardımın çoğunun yoksula erişmediğini eleştirmek yerine, “sadaka”yı alanları neredeyse aşağılamayı  tercih ettiler. Dahası, AKP’nin bu yardımları alanların minnetlerini oya tahvil etme gayretini eleştirmek yerine, yardımı alanları AKP’ye oy vermekle eleştirdiler. Hem de ellerinde bilimsel bir bulgu olmadan…  ‘Sadaka politikaları’, AKP rejimi karşısında alternatif ve daha etkili sosyal politikalar geliştiremeyenlerce adeta başarısızlıklarının mazereti olarak kullanıldı. Azlığı, eksikliği yeterince eleştirilmedi. Oysa, sosyal yardımların daha hakçası ve adilcesi nasıl olur, bunun yolu araştırılmalı.