Büyüme Yine İstihdam Özürlü

Mustafa Sönmez

İlk çeyreğin yüzde 11 büyümesi “dünya rekoru” diye şamata konusu. Şişinme vesilesi  yapılan büyümenin, Türkiye’nin başını çok ağrıtacak bir cari açık sorununu kambur olarak taşıdığını dünkü yazımda belirtmiştim.  İlk çeyreğin cari açığı, yine ilk çeyreğin milli gelir pastasının yüzde 12’sini geçerek şimdiden tüm dış finansörleri alarma geçirmiş durumda. Yakında   derecelendirme kuruluşlarının raporlarında, bu alarm verici açığın içerdiği riskler daha net biçimde ifade edilecek.

Bu büyüme, daha önce de ifade edildiği gibi özürlü, yeterince istihdam yaratmıyor. Tarımı bir yana bırakıp tarım dışına baktığımızda, 2010’un başından bu yana tarım dışı hasıla 2011’in ilk çeyreğinde yüzde 11 artarken, aynı dönemde istihdamdaki artış sadece yüzde 6’da kalmış görünüyor.

Kaynak:TÜİK, İstihdam ve Büyüme veri tabanları

Büyük ölçüde ithalata dayanan büyüme, Türkiye’nin, resmi olanı yüzde 11-12 , gerçeği yüzde 18-20’ye yerleşen işsizliğine de çözüm olamıyor.  Artan ölçüde ithal girdi kullanımı, yerli üretimi ve onun istihdamını olumsuz etkilerken, yine düşük kur, emek ağırlıklı değil, makine ağırlıklı yatırımları cazip kılıyor. Bu da, istihdam dostu olmayan bir sonuca yol açıyor.

2010’un ilk çeyreğinde tarım dışında 16 milyon dolayında bir istihdam vardı. 2010’un ikinci çeyreğinde tarım dışı nüfus 1 milyon dolayında arttı. 2009 krizinde işini kaybedenlerin önemli bir kısmı işine geri döndü. O çeyrekte, tarım dışı hasıla ile istihdam artışı uyumluydu.

Ancak izleyen mevsimlerde  tarım dışı istihdam, artmak bir yana, küçük düşüşler gösterdi ve 2011’in ilk çeyreğinde ancak 17 milyon 215 bine çıkabildi. Oysa, istihdamın süründüğü bu dönemde 2010’un ikinci ve üçüncü çeyreğinde tarım dışı büyüme sırasıyla yüzde 2,5 ve yüzde 7 artış göstermişti.

Önümüzdeki mevsimlerde, tabi ki ekonomik büyüme yavaşlatılacak. Buna bağlı olarak, tarım dışı istihdamda 17 milyon çalışan sayısının altına inme ihtimali de var. Bu da sahte parıltılı büyümenin istihdam özürü…

Kazın ayağı hiç göründüğü gibi değil. Yakın gelecekte döviz açığı ve düşük istihdam özürlü bir büyümenin sorunları daha çok konuşulacak…