Daralan pazarın umudu faizde…

Temmuz ayı konut satışları ile ilgil veriler yine moral bozdu. İnşaatlar sürüyor ama eldekiler satılmıyor ki… Hep 1 yıl öncesini arıyor emlakçılar, müteahhitler. Durum otomobil satışları için de parlak değil. Keza, beyaz eşya satışları da geçen yılı aratıyor. Bu manzara,  Merkez Bankası’nı yeni bir faiz indirimine götürecek mi? Ne kadar, ne derde derman olacak indirim? Ya da hiç bir değişiklik olmayacak mı faizlerde ?

İç piyasada nefessiz kalan en önemli sektör konut. Her ay gelen satış verileri, hele ki konut kredisi kullanarak satın alınan ipotekli  konut satış verileri,  iç açıcı değil, talep bir hayli gerilemiş.

Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre  yüzde 20  azalma var. Ancak 85 bin konut satışı olmuş. Temmuz’da ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 33 gerilemiş.

Yılın ilk 7 ayında konut satışları yaklaşık  610 bine düşmüş. 2013’ün ilk 7 ayına göre 66 bin düşüş var. Bu, yüzde 10 iniş demek. Ama esas çarpıcı düşüş kredili satışlarda. İlk 7 ayda 291 binden 197 bine düşmüş. Yüzde 32’nin üzerinde gerileme!..

Otomobil de…

Konutun yanısıra dayanıklı tüketim mallarına, otomobilde, beyaz eşyada  ciddi   talep düşüşleri var. Dövizin geçen yılın Mayıs ayından itibaren yükselme eğilimi içine girmesi ve doların yıllık yüzde 20, avronun yüzde 25 değer kazanması, hem ithal ürüne hem de yerliye talebi düşürdü. Dövizde tırmanışı,  faizleri yükselterek frenleme  çabası, sonuçta  iç satışlara da olumsuz etki yaptı. Artan faizlerle birlikte tüketici kredisi ve kredi kartı kullanımının da azalması iç talebi olumsuz etkiledi. Birçok kişi ve aile tırmanan politik riski de dikkate alarak özellikle beyaz eşya ve otomobil alım niyetlerini erteledi ya da iptal etti.

Otomobilde iç piyasa satışları daha önemli bir gerileme içinde. 2013 Haziran ayında 58 bini geçen iç satışlar bu yılın Haziran ayında 47 bin dolayına düştü ve böylece 11 bin adet daha az otomobil satıldı. Haziran iç satışlarında azalma  yüzde 19…

İlk 6 ay olarak alırsak vehamet daha net ortaya çıkıyor.  2013’ün ilk 6 ayında 296 bin olan otomobil satışları bu yılın ilk yarısında 226 bine inerek yüzde 30 azaldı. Bunda da dövizdeki , özellikle avrodaki tırmanışın, iç  fiyatları yukarı çekmesi etkili oldu ve talep sert bir düşüş gösterdi. Özellikle Almanya’dan ithal edilen otomobil satışlarında önemli bir gerileme gözleniyor.

Beyaz eşya donuk…

Buzdolabı, çamaşır makinesi, fırın ve bulaşık makinesinden oluşan dört beyaz eşyanın iç satışları da Temmuz ayında  yüzde 5,2 geriledi ve 2013’ün Temmuz ayında 677 bini bulan iç satışlar bu Temmuz ayında 35 bin dolayında azaldı. 2013 Aralık ayından itibaren inişe geçen beyaz eşya iç satışları ancak Mayıs ayında toparlanmış, Haziran’da tırmanmıştı ancak Temmuz ayında yeniden inişe geçti. İnişin Ağustos’ta da sürdüğü tahmin ediliyor.

Faiz ?

İç talebin aylardır gerilemesi özellikle konut, otomobil, beyaz eşya piyasasında şikayetleri ve sızlanmaları artırırken faizlerin indirilmesi için baskı artıyor. Yeni kurulacak hükümete  hele ki seçim konjonktüründe  faiz indirimi konusunda baskıların artırılacağı konuşuluyor. Ancak, yıllık enflasyonun yüzde 9’u aşması, faiz indirimine  makul bir  gerekçe bırakmıyor.

Yine de gözler Merkez Bankası’nın faiz kararında olacak. Ama beklenen 25 baz puan bir düşüş  bile yüzde 8’lik faiz düzeyinin  yeni  hedef tahtası, şikayet konusu olmasını önlemeyecek.