G20’nin Mesajı: Altta Kalanın Canı Çıksın

Mustafa Sönmez

30.06.2010, Çarşamba
Uzlaşmaz iç çelişkilere sahip, çok katmanlı, eşitsiz gelişen kapitalistlerin devletleri üstünden, krizdeki kapitalist sistemi ayakta tutmak için anlaşmaları kolay mıydı? 26-27 Haziran 2010’daki G20 zirvesi gösterdi ki, kaostan çıkış, merkezi bir iradeyi, planlamayı gerektirir, oysa ortada, fırsatını bulsa diğerinin gözünü çıkaracak kurtlar sofrası var. Ve zirveden özetle şu mesaj çıktı: Yangın büyük, herkes canını kurtarsın…Bunu, şöyle de okuyabilirsiniz: Altta kalanın canı çıksın !..

G20 zirvesinin önemli bir gündem maddesi banka işlemlerinin vergilendirilerek banka iflasları riskine karşı fon kurulmasıydı. Vergilendirmeye G-20’nin çevre-yükselen ülkelerinin (Türkiye dahil) karşı olduğu biliniyordu. Sonuçta, ortak bir irade çıkmadı, her ülke kendi karar versin denildi. Yakın gelecekte, dillendirilmeye korkulan başka bir banka krizi var. Küresel fırtına ABD’de banka krizi olarak başladı, bu yangını söndürmek için bütçe kaynaklarını boca eden devletlerin mali krizi ikinci perde idi. Şimdi ise yeniden bir banka krizi gündemde. Başta Yunanistan olmak üzere bütçe açığı büyük devletlerin bonolarını ancak Avrupa Merkez Bankası ile IMF finanse ediyor. AB’den bu amaçla harcanmış para 440 milyar Avro olarak ifade ediliyor. Ancak, derde derman olmuş değil bu alımlar. Yeni fırtına ne? Yeni fırtına, batık devletlerin bonolarını almış Alman, Fransız ve diğer yabancı bankaların alacaklarının sıhhat ve afiyetsizliği ile ilgili…PIGS’in, yani Portekiz, İrlanda,Yunanistan ve İspanya’nın Fransız ve Alman bankalarına borçları toplamda 1 trilyon dolara yakın. Yine diğer yabancı bankaların İspanya ve İrlanda’dan alacakları 2 trilyon dolar!…Şimdi gündemde, bu borçları çeviremeyecek ülkelerin, alacaklı bankaları dibe çekmeleri kabusu var…

Kurtlar sofrasında, “kemer sıkmayı bırakın, büyümeliyiz” diye inleyen ABD’ye Avrupa’nın cevabı, kemer sıkmak, bütçe açığı ve kamu borçlanma yükünü makul düzeye çekmek şeklinde oldu. Gerekçeler makul. Yeni bir banka krizine doğru evrilen gidişatta, büyümeyi kim düşünür…Bu da belki yeni bir depresyona götürecek uzun bir resesyon demek…Özellikle G8’deki patronların tek dileği var; Hiç olmasa kimse içe kapanmasın, korumacı davranmasın. Bunun da bir dilek olarak kalma ihtimali çok yüksek…

————————————-
Çift Küçüldü, Çift Büyüdü
————————————-

2010’un ilk çeyrek büyüme verisi bu sabah saat 10’da TÜİK tarafından açıklanacak(açıklandı). Beklenen, yüzde 12’lik bir büyümeydi. Bunun AKP hükümeti ve yandaşlarınca şamatası çok yapılacak. Ama züğürt tesellisi…Böyle çift rakamlı büyüme, tamamen “baz etkisinden”…

Kaynak:TÜİK,GSYİH veri tabanı, 2010 ilk çeyrek tahmini %12, ikinci çeyrek % 5 varsayıldı

Yani, 2010’un ilk 3 ayında üretilmiş mal ve hizmeti, 2009’un ilk 3 ayında üretilenle karşılaştırınca yüzde 12 gibi bir artışa varıyorsunuz. Ama o karşılaştırdığınız nokta, 2008’in ilk çeyreğine göre yüzde 14,5 gibi tarihi bir çöküş mevsiminin noktasıydı. Yani, yüzde 14,5 küçüldüğünüz yerden yüzde 12 gibi bir hızla çıkmak bir önem taşımıyor. Sonuçta, yüzde 12 de büyüseniz, 2008’in ilk çeyrek pastasına ulaşamamış durumdasınız.

***

2010’un ikinci çeyreğinin büyümesini de yüzde 5 olarak tahmin edenler çoğunlukta. AB’deki daralmaya rağmen, ikinci yarıda büyüme sürer de 2010’un tamamında, büyüme yüzde 5 olursa, mal ve hizmet üretim seviyesi ancak 2008’deki düzeyine çıkmış olacak. 1998 fiyatlarıyla, 2009’da 97 milyar TL’ye gerilemiş milli geliri, 2010 sonunda 101,9 milyar TL’ye çıkmış olacak. Yani 2008’de üretilen milli gelir seviyesine…Ama unutulmaması gereken bir şey var: Pasta 2008’deki büyüklüğe getirilse bile, o arada nüfusun her yıl yüzde 1,5 arttığını, neredeyse nüfusa her yıl 1 milyon kişinin eklendiğini hatırlayın. 2008’in pastasını, 71,5 milyon kişi üretip paylaşıyordu. 2010’un aynı büyüklüğe çıkacak pastasını ise bu kez 73,5 milyon kişi paylaşacak. Yani sofraya 2 milyon kişi daha katıldı. Bu da kişi başına dilimin biraz daha küçülmesi demek.

Özetle, yüzde 5 büyüme, 2008’e dönüşten başka bir şey demek değil, bir. Büyümüş pastanızı da 2 milyon artmış yeni nüfusla paylaşınca eskiye göre yoksullaşmış sayılırsınız, iki…