İşsizlik mızrağı kamuflajı deldi (Al Monitor, 18 Mart, 2021)

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ülkenin en çok tartışılan konularından işsizlik istatistiklerinde yöntem değişikliğine gidince işsiz sayısının yüzde 60 oranında kamufle edildiği de itiraf edilmiş oldu.

Öteden beri “dar tanımlı işsizlik” verilerini kamuoyuna paylaşmakla yetinen TÜİK, özellikle pandemi aylarında hem istihdamın hem işsizliğin azalışı gibi absürt, izahı zor sonuçlar ortaya çıkınca “iş aramadığı için işsiz saymadığı” atıl işgücünü de dikkate alan “geniş tanımlı işsizlik” oranını da açıklamak zorunda kaldı.

Avrupa Birliği (AB) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) normlarına uyum gerekçesiyle yapılan bu yöntem değişikliği, bugüne kadar gerçek işsizliğin yüzde 60 oranında kamufle edildiğini de ortaya çıkardı. TÜİK’in dar tanımlı olarak Ocak 2021 için yüzde 13,4 olarak açıkladığı işsizlik oranının, geniş tanımlı versiyonunun yüzde 30’u aştığı yine TÜİK tarafından kamuoyuna duyuruldu. Bu, 3,8 milyon iş arayan (dar tanımlı işsiz) sayısının gerçekte 10,7 milyon olması ve yaklaşık 7 milyon işsizin kamuflajı demek. Yüzde 30’u bulan geniş tanımlı işsizlik — TÜİK, atıl işgücü tanımını tercih ediyor — kadınlar arasında yüzde 37’yi aşan boyutlarda.

Birleşmiş Milletler’in çalışma düzlemi ile ilgili uzman kuruluşu ILO, 1998 ve 2008 yıllarında çıkardığı kararları 2013 yılında 19’ncu Çalışma İstatistikçileri Konferansı’nda güncelliyor, mevcut işsizlik oranının tek başına işgücü piyasasını ölçmede yeterli olmaması nedeniyle alternatif göstergeler üretilmesini üye ülkelere tavsiye ediyordu. Bu kararın en güncel olanı 2013 yılına ait olmasına karşın, TÜİK bu uygulamaya 2020 sonuna kadar geçmedi ve nihayet 2021 Ocak ayı işgücü anketinde farklı bir soru kağıdı kullanarak Ocak 2021 işgücü-istihdam-işsizlik bülteninde ilk kez farklı bilgiler paylaşmaya başladı.