Kürt ener­ji­si ve Bar­za­ni­leş­tir­me…

Tür­ki­ye’­ye yi­ne gün­dem da­yan­mı­yor. Hay­huy için­de AKP re­ji­mi­nin ül­ke­nin ba­şı­nı be­la­ya so­ka­cak ba­zı se­rü­ven­le­ri de göz­ler­den ka­çı­yor. Geç­ti­ği­miz haf­ta, ih­mal­le­riy­le So­ma kat­li­amı­nın fa­il­le­rin­den sa­yı­lan Ener­ji Ba­ka­nı Ta­ner Yıl­dız, Ku­zey Ira­k’­tan çı­ka­rı­lıp Bo­taş ara­cı­lı­ğıy­la Cey­ha­n’­da de­po­la­nan pet­rol­den 1 mil­yon va­ri­lin Av­ru­pa pa­zar­la­rı­na sev­ke­dil­di­ği­ni ve bu­nun Irak hü­kü­me­ti­nin bil­gi­si da­hi­lin­de ol­du­ğu­nu söy­le­di.

Bağ­dat ve ABD

Irak Pet­rol Ba­kan­lı­ğı ise, ül­ke­de­ki pet­ro­lü “il­le­gal yol­lar­la ih­raç et­me­de iş­bir­li­ği ya­pa­n” Tür­ki­ye ve BO­TAŞ hak­kın­da im­za­lan­mış an­laş­ma­yı ih­lal et­tik­le­ri ge­rek­çe­siy­le hu­ku­ki iş­lem­le­ri baş­lat- ­tı­ğı­nı, ko­nu­nun, ulus­la­ra­ra­sı mah­ke­me­le­re ta­şı­na­ca­ğı­nı bil­dir­di. Da­ha­sı, pet­ro­lün Ira­k’­tan “ça­lın­mı­ş” hük­mün­de ol­du­ğu­nu ifa­de et­ti.
Pe­ki ABD ne yap­tı? Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı Söz­cü­sü Jen Psa­ki, Bağ­da­t’­ın ona­yı ol­mak­sı­zın ya­pı­lan ih­ra­cat­la­rı des­tek­le­me­dik­le­ri­ni, bu onay ol­mak­sı­zın sü­ren pet­rol ih­ra­ca­tı­nın ken­di­le­rin­de kay­gı ya­rat­tı­ğı­nı bir kez da­ha di­le ge­tir­di.

Ne­ler olu­yor?

Ko­nu ye­ni de­ğil; AKP, kam­bur ya­rat­ma pa­ha­sı­na ya­ban­cı ser­ma­ye­nin akı­şıy­la bü­yü­müş eko­no­mi­nin, ken­di­si­ni bir “böl­ge­sel gü­ç” ha­li­ne ge­tir­di­ği­ne inan­dı. Da­vu­toğ­lu, “Ye­ni Os­man­lı­” ga­zıy­la bu­na RTE­’yi inan­dır­dı. RTE de ak­lın­ca hem Ku­zey Ira­k’­ı Tür­ki­ye­‘nin uy­du­su ya­pa­cak, ener­ji gi­der­le­ri­ni azal­tıp, ih­raç pa­za­rı­nı bü­yü­te­cek hem de bu­nun üs­tün­den PKK me­se­le­si­ni, “Tür­ki­ye­’yi böl­dür­me­den, Tür­ki­ye­’yi ge­niş­le­te- ­re­k” çö­ze­cek­ti!.. Bu­nun için ya­pıl­ma­sı ge­re­ken, Bar­za­ni’­yi dol­du­ru­şa ge­ti­rip Ma­li­ki yö­ne­ti­mi­ne, Bağ­da­t’­a kar­şı dik­len­me­si­ni sağ­la­mak­tı. Ge­çer­ken ha­tır­la­ta­lım; o gün­ler­de, bu­gün RTE­’yi to­pa tu­tan Ha­san Ce­mal ile Cen­giz Çan­dar, bu se­rü­ve­nin med­ya sim­sar­lı­ğı­nı ya­pı­yor, des­tek­li­yor­lar­dı.
2005 Irak Ana­ya­sa­sı­’nı yap­tı­ran ABD, is­tik­rar için tüm ener­ji kay­nak­la­rı­nın Bağ­da­t’­tan yö­ne­til­me­si ge­rek­ti­ği­ni, Özerk böl­ge­le­rin ken­di baş­la­rı­na ener­ji an­laş­ma­sı ya­pa­ma­ya­cak­la­rı­nı sı­kı sı­kı­ya Ana­ya­sa­’da net­leş­tir­miş­ti. Ener­ji en­düs­tri­si, mer­ke­zi bi­çim­de iş­le­ti­li­yor ama ge­li­ri yi­ne mer­kez­den böl­ge­le­re, nü­fu­sa gö­re pay­laş­tı­rı­lı­yor. Ku­zey Irak Kürt nü­fu­su da ge­li­rin yüz­de 17’si do­la­yın­da pay alı­yor.
Ne var ki, Kürt yö­ne­ti­mi­ni bu pay kes­mi­yor. He­le ki ora­yı bir ih­ra­cat ve in­şa­at üs­sü ha­li­ne ge­ti­ren RTE ik­ti­da­rı, Bar­za­ni­’yi Bağ­da­t’­a kar­şı dur­ma­dan kış­kırt­tık­ça… Bu du­rum ise AB­D’­nin hiç ho­şu­na git­mi­yor. ABD için Ira­k’­ın bö­lün­me­si is­te­nir bir şey de­ğil; bu­gün­kü çı­ka­rı, Ira­k’­ın top­rak bü­tün­lü­ğün­den ya­na.

RTE ka­şı­yor…

Bü­tün bun­la­ra rağ­men, RTE, Bar­za­ni­’yi kol­lu­yor, ge­re­kir­se ba­ğım­sız­lık ilan eder­sin, ar­kan­da olu­ruz, di­ye kış­kır­tı­yor. Ne­den? Bi­rin­ci­si, ha­mi­lik tas­la­may­la, Kürt ham pet­rol ve do­ğal­ga­zı üze­rin­de ön­ce­lik hak­kı el­de et­mek is­ti­yor. İkin­ci­si, Bar­za­ni­’yi ka­na­dı­nın al­tı­na çek­tik­çe Tür­ki­ye­’de­ki Kürt­le­re de me­saj ve­ri­yor. RTE, 30 Mart se­çim kam­pan­ya­sı­nı Di­yar­ba­kı­r’­da sah­ne­ye tür­kü­cü­ler Şi­van ile İbo­’yu çı­ka­ra­rak Bar­za­ni ile yap­tı. “Bu­ra­la­rın da ha­ki­mi be­nim. Bar­za­ni bü­yük­lü­ğü­mü ka­bul edi­yor, PKK uyum-­suz­luk çı­ka­rı­yor. Siz de PKK’­nın pe­şi­ni bı­ra­kıp Bar­za­ni­le­şir­se­niz, ge­le­cek­te siz de hem eko­no­mik hem kül­tü­rel, si­ya­si ola­rak ka­za­nır­sı­nı­z” de­me­ye ge­ti­ri­yor.

Şim­di olan ne?

Şim­di­ler­de Bağ­da­t’­ın şid­det­li kar­şı çı­kı­şı­na rağ­men, Cey­ha­n’­da de­po­lan­mış pet­ro­lü pa­za­ra çı­kar­ma ey­le­mi ile AKP ne yap­mak is­ti­yor? An­la­şıl­ma­sı güç de­ğil; Bar­za­ni üs­tün­den yi­ne Gü­ney­do­ğu­’ya Kürt seç­me­ne şu tür­den me­saj­lar gön­de­ri­yor: “Böl­ge­nin ha­ki­mi be­nim. Bağ­da­t’­a, hat­ta ABD ye rağ­men Er­bi­l’­e, pet­ro­lü­nü sat­ma­sı ko­nu­sun­da kol ka­nat ger­dim. Ya­rın Cum­hur­baş­kan­lı­ğı, hat­ta son­ra­sın­da Baş­kan­lık yet­ki­le­rim­le tüm Kürt coğ­raf­ya­sın­da da­ha ha­kim du­ru­ma ge­le­ce­ğim. Bar­za­ni­’yi kol­la­rım, ge­re­kir­se fe­de­re dev­let ola­rak Tür­ki­ye­’ye ka­ta­rım. Böy­le­ce Irak Kür­dis­ta­nı ener­ji kay­nak­la­rın­dan da­ha çok is­ti­fa­de im­ka­nı­mız olur, do­ğal­gaz fa­tu­ra­mız dü­şer, on­lar da­ha çok ka­zan­dık­ça bi­ze de da­ha çok ih­ra­cat ve in­şa­at işi çı­kar. Bun­dan Gü­ney­do­ğu­lu Kürt­ler ola­rak en çok siz ya­rar­la­nır­sı­nız. Ama bü­tün bun­lar be­nim Çan­ka­ya­’ya çı­kı­şı­ma yar­dım­cı ol­ma­nız ha­lin­de olu­r.”
Bu oyu­nu RTE, 30 Mart ön­ce­si de oy­na­dı ve ka­bul edil­me­li ki Gü­ney­do­ğu­’da oy ora­nı­nı ar­tır­dı. Kürt seç­me­nin hız­la “Bar­za­ni­leş­ti­ril­me­k” is­ten­di­ği açık. Bel­ki de bu­nun so­nu­cu, BDP, da­ha çok Tür­ki­ye par­ti­si ol­ma id­di­asıy­la HDP kos­tü­mü­ne gir­di. AK­P’­ye kar­şı de­mok­ra­si mü­ca­de­le­si­ne du­yar­lı bir Tür­ki­ye par­ti­si al­gı­sı için uğ­ra­şır gö­rü­nüm­de. Çün­kü “Kürt­le­ri Bar­za­ni­leş­tir­me­” teh­di­ti bü­yük. Yi­ne de ne ola­ca­ğı­nı, he­le ki ağus­to­s­ta Köşk için Kürt si­ya­se­ti­nin na­sıl bir du­ruş ser­gi­le­ye­ce­ği­ni an­la­mak için, bek­le­yip gör­mek ge­re­ki­yor.(26 mayıs 2014, Sözcü)