Otomobil keyifsiz, beyaz eşya limoni…

 TÜİK açıkladı; sanayi üretimi bir önceki aya göre yüzde 1,4; bir önceki yılın aynı ayına göre de yüzde  4,2 arttı. Madencilik sektörü endeksi yüzde  2,1 azaldı, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde  5,4 arttı, enerji sektörü endeksi ise yüzde  0,5 azaldı.

2013’ün tamamı için Orta Vadeli Program’da yüzde 4 büyüme hedefine sahip hükümetin yetkilileri bu sonuçları  memnuniyet  verici buldular. Bakan Zafer Çağlayan, bu veriye bakarak büyümede yüzde 4’ü yakalarız, diyemedi ama, yüzde 3’ün biraz üstünde olur büyüme, diyebildi.  

OTOMOBİLE BAK…

Aslında, sanayi üretim endeksi verilerinde şeytan ayrıntıda gizli. En çok neyin üretimi artmış diye baktığınızda hiç aklınıza gelmeyecek şeyleri gösterir istatistikler. Mesela, Haziran verilerine bakarsak “sermaye malları üretimi” en çok arttığı için endeks de yükselmiş. Sermaye malı dedikleri, bilgisayar, optik gibi Türkiye’de aslında çok gelişkin olmayan alt dallar ama buralarda ani bir artış sanayi üretimini de zıplamış gösteriyor. Ya da vagon gibi otomotiv dışı ulaşım araçlarında artış… Alınan bir ihale ile üretim zıplayınca o sektörde sanayi üretimi de zıplamış görünüyor ve sanayinin tümüne bir etkisi oluyor.

Kaynak:OSD ve ODD veri tabanı

Sanayinin nabzını tutmanın daha somut iki yolu bizzat üreticilerden alınan otomobil ve beyaz eşya verilerine bakmak. Dayanıklı tüketim malı tanımına giren bu iki dalda üretim, iç satış ve ihracat verileri, sanayinin nabzı konusunda daha gerçekçi tahminlere imkan tanıyor.

Otomobilin hem üretimi hem iç ve dış satışları birçok sektörü etkiler. Dolayısıyla otomobilde neler olduğuna bakmak, sanayinin nabzı açısından daha anlamlı bir seçim. Otomotiv Sanayicileri Derneği ve Otomobil Distribütörleri Derneği’nin verilerine göre, Türkiye’de otomobil üretimi, Haziran 2012-2013 arasındaki 12 ayda  önceki yıla göre  yüzde 15’e yakın azalarak 572 bine düştü. Bu, önemli bir üretim gerilemesi. Yerli üretimden içeride satış 140 binde kalırken ihracat 425 bine yaklaşmış. Yerli otomobil satışının ilk 6 ayda yüzde 21 gerilediğini,  ihracatın da yine yüzde 10 gerilediğini görüyoruz. Toparlarsak otomobilde son 12 ayda yerli üretim, iç satış ve ihracat azalmış durumda. Ama gelin görün ki ithalat azalmadığı gibi yüzde 9’a yakın arttı ve 12 ayda 464 bine yakın otomobil ithal edildi.

BEYAZ EŞYADA…

Sanayinin önemli alt sektörlerinden beyaz eşyada ise ihracat pazarlarının, özellikle AB’deki talep daralmasının etkisiyle üretimde artış sınırlı, iç satışlarda ise tüketici “bekle gör” durumunda.  Sektörde buzdolabının hali, çamaşır makinasından daha iyice. Buzdolabında son 6 ayda üretimin 2012’nin ilk 6 ayına göre yüzde 3,3 arttığı ve 4 milyon 130 bin buzdolabı üretildiği görülüyor. Buzdolabının dörtte biri kadarı iç pazarda satılmış görünüyor ve satışlar yüzde 15 artmış, ama esas satış ihracata dönük ve yüzde 3 gerileme yaşanmış buzdolabında.

Çamaşır makinasında hem üretim, hem iç ve dış satışlar iç açıcı değil.Yılın ilk 6 ayında  2 milyon 922 bin üretim yapılırken iç satışlar üretimin yüzde 30’u ve  artışı yüzde 1,3’te kaldı. Yüzde 70 üretimi ihracata dönük olan çamaşır makinasının dış satışında ise yüzde 3 gerileme görüldü. Yani durum çamaşır makinasında hem iç hem dış pazarda iç açıcı değil.

1 milyon 632 bulaşık makinasının üretildiği ilk 6 ayda, üretim yüzde 4’e yakın artış gösterirken dış talep üretimi kamçıladı. İhracat bu 6 ayda yüzde 16 arttı.

Özetle, beyaz eşya sektöründe de geçen yıla göre iç açıcı bir üretim iklimi pek gözlenmiyor. İhracat pazarları açılmadıkça sektörün yüzü güleceğe benzemiyor.

Kaynak:BESD