Faiz indirmek, yangını körüklemek (Al Monitor, 11 Temmuz , 2019)
Hatırlanacaktır, 2018 Mayıs ayı ortasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD merkezli Bloomberg'in Londra'daki binasında gerçekleşen röportajında…
Son bir buçuk yılda KCK’den içeriye 8-9 bin kişiyi alan AKP’nin, çatışmalı bir yazın ardından İmralı ile görüşmelere başlamasının hemen sonrasında, Paris’te gerçekleşen 3 PKK’li kadının infazı bir tesadüf mü? Kim, kime, ne mesaj veriyor bu cinayetlerle? Buna paralel olarak, aynı zaman diliminde Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin petrol yüzünden Bağdat ile gerilmesi, Bağdat’ın onayı olmadan kendi adına sembolik de olsa Türkiye üzerinden petrol ihraç etmeye kalkması neyin nesi? Irak Kürtlerini cesaretlendiren AKP iktidarına Bağdat’ın tavır alması, dahası ABD’nin bu konuyla ilgili Türkiye’yi uyarması, bu büyük yapbozun hangi parçaları? Altı ay kadar önce bu sütunda yazdığım bir yazı geldi aklıma… Biraz kısaltarak yeniden okurun dikkatine sunuyorum, sonra devam edeceğim.
Petrol Odaklı ‘Kürt Federalizmi’(10 Ağustos 2012)
Hasan Cemal (HC), 8 Ağustos tarihli Milliyet’teki yazısında, ‘Devletin zirvelerinde’ (DZ) Kürtler, petrol, İran, PKK konularında yapılan beyin fırtınalarını yazdı. HC’nin yazdıklarından “devletin zirveleri” isimli aktör(ler)ün, “AKP zirvesi” olmadığını anlıyoruz. Çünkü RTE ile ilgili de düşünceleri var bu DZ’nin. Ortalıkta askeri vesayet filan kalmadığına göre, kim bu DZ, anlamak güç. Ama yine de -iyi saatlerde olsunlar- HC’ye düşüncelerini fısıldamış bir DZ var. Ne diyorlarmış? HC şöyle aktarıyor;
“Üniter kalmakta direnen bir Türkiye küçülür, özerk ya da federatif bir Türkiye büyür mü? Küçülmek ne demek? Türkiye Kürtlerinin Irak Kürtleriyle kaderini birleştirmesi… Büyümek ne demek? Türkiye’nin Irak Kürtleriyle, Suriye Kürtleriyle bir federasyon çatısı altında birleşmesi… Ama ya büyüyeyim derken karşında büyük Kürdistan’ı bulursan?.. Bu konular acaba değişik senaryolar halinde ‘devletin zirveleri’nde konuşuluyor mu? Konuşulduğunu söyleyenler var.” Demek ki, statükoyu korumak yerine, birilerinin de Irak, Suriye Kürtlerini de oyun alanına alarak “özerklikle, federasyonla büyüme” planları var. Bu DZ, (her kimlerse), tabii ki Irak petrolü uğruna bu “özerklik oyunu”nu kurguluyorlar, Kürtlerin kara kaşları, kara gözleri için değil herhalde… Şöyle yazıyor HC: “Irak’ın neredeyse Suudi Arabistan kadar petrol zenginliği var. Bu açıdan Musul ve Kerkük’ün yanı sıra Kuzey Irak’taki ham petrol rezervlerinin de olağanüstü zengin olduğu ortaya çıktı. Devletin zirvelerinde bunun Türkiye açısından ne anlama geldiğinin çok iyi farkında olanlar var. Hiç kuşkusuz Irak Kürtleri de üstünde oturdukları bu zenginliğin kendileri için bir refah ve gelecek garantisi olduğunu iyi biliyorlar. Kısacası: Türkiye de, Irak Kürt yönetimi de, karşılıklı iyi ilişkilerin her iki tarafın da çıkarına olduğunun bilincindeler. Bu nedenle, devletin zirvelerinde esintiler öyle ki, Kuzey Irak’taki petrol zenginliği konusunda Türkiye -Amerika dahil- kimseye meydanı boş bırakmak niyetinde değil.”
Örneğin, Turkcell’in sahibi Karamehmetlerin Genel Enerji ile, TÜPRAŞ’ın sahibi Koç Grubu’nun, İngiliz ve Amerikalılarla Kuzey Irak’ta petrol yatırımlarını ve/veya niyetlerini hatırlayarak meydanın kimseye bırakılmak istenmediği açık. Ama petrol bu… Meydanı boş bırakmamak kolay mı? Tereyağındaki kıl değil ki, çekip alasın… Evdeki hesaplar çarşıya uyar mı? Türkiye’deki DZ’nin, petrol uğruna “Kürtlerle hemhal olma” niyetlerinin, Bağdat pekâlâ farkında ve Şii liderliği Türkiye’nin petrole sulanmasını, “Ahlaksız teklif” olarak görüyor. Kerkük’e yapılan son Davutoğlu ziyaretinin bir notaya nasıl sebebiyet verdiğini gördük. HC’nin DZ dediği, muhtemelen Türkiye burjuvazisinin hislerine tercüman olanlar, petrol odaklı bir Kürt siyaseti geliştiredursunlar, Irak Kürdistanı’nı Irak’tan koparmanın kolay olup olmadığını, bunun ne cehennemlere mal olacağını acaba hesaba katıyorlar mı?
(…..)
HC’nin DZ aktörlerinin, “Petrol odaklı Kürt federalizmi projesi”, daha baştan, Irak Kürtlerinin (işbirlikçilerin değil, aklıselim olanlarının) oyundan uzak durmaları ile çuvallar. Bu ayak çökünce Suriye ve Türkiye Kürtlerine özerklik lolipopu, DZ’dekilere bir şey kazandırmayacağı gibi, sorun yaratır ve muhatabı PKK olan bu ayakta yol almak için de bir gayret gösterilmez. Irak’ta da, Türkiye’de, hatta Suriye ve İran’da da, Kürtler, ABD kuklası devletçik olmak yerine ya da ‘Büyük Kürdistan’ gibi fantezilere kapılmak yerine, kendi ülkelerinin toprak bütünlüğü içinde, eşit yurttaşlar mücadelesi vermelidirler. Bunu bugün BDP eşbaşkanları da bilge Kürt siyasetçi Talabani de açıkça dile getirerek doğruya işaret ediyorlar.
Ama HC’nin DZ’si, bunu anlayacak durumda görünmüyor. Onun aklı petrolde… Petrol odaklı özerklik, federalizm senaryoları daha çok fısıldanacak HC’ye, anlaşılan…
Evet, 10 Ağustos 2012’de bu köşede böyle yazmıştım. Yarın devam edeceğim…