Rönesans şehir hastanelerini niçin Danimarkalılara sattı?(Al Monitor, 30 Haziran 2021)

Saray’ın müteahhidi olarak bilinen ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a en yakın sermaye gruplarından Rönesans, Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) modeliyle 25 yıllığına üstlendiği beş şehir hastanesini işletme işini Danimarka kökenli ISS firmasına devretti. Rönesans, KÖİ modeliyle son 10 yılda inşa edilen şehir hastanelerinin yarısından çoğunun (yaklaşık 10 bin yatak kapasiteli) üstlenicisi. Rönesans’ın ISS Grubu’na işletme hakkını ne kadara sattığı ise açıklanmadı.

Hastane işletmeciliği dâhil birçok hizmet sektöründe faaliyet gösteren ISS, 1901 yılından bu yana 30’dan fazla ülkede faal. Türkiye’de de özel güvenlik hizmeti dâhil çeşitli hizmet alanlarında 40 bin dolayında çalışanı olan ISS’in, Rönesans ile Adana Devlet Hastanesi’nde başlattığı işbirliğinin ardından gruba ait tüm hastane hizmetlerini üstlenmeye karar verdiği anlaşılıyor.

Şehir hastanelerini üstlenici firmalardan kiralayan ve hizmet tedarik eden Sağlık Bakanlığı, her ay bütçesinden avroya endeksli ödeme yapıyor. Döviz yükseldikçe fahiş tutarlara varan bu ödemeler, muhalefet partilerince sık sık eleştiriliyor.

Rusya’da yatırımları olan ve Türkiye’de enerji sektörüne de yatırım yapmış bulunan Rönesans’ın bu kârlı yatırımı neden devrettiği merak ediliyor. Üzerinde en çok durulan ihtimal, şirketin enerji sektöründeki yatırımlardan sıkışmış olması ve döviz borcunun, TL’nin hızlı değer kaybı ile şirketi satışa zorlaması.

Öte yandan, Erdoğan’ın zayıflamaya başlaması üzerine Saray’a yakın firmaların hedef küçültmek amacıyla da varlık satışlarına yöneldiklerinden söz ediliyor. Özellikle ana muhalefet Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) kamu çıkarı gözetmeyen KÖİ projelerini devletleştirme söyleminin, bu projeleri üstlenmiş firmaları hisse satışı dâhil yeni pozisyon almaya zorladığı konuşuluyor.

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarında İngiltere’den örnek alınarak yapımına başlanan şehir hastaneleri, üstlenici firmalarla yap-işlet-kirala yöntemiyle hayata geçirildi ve 2021 ortasına kadar yatak kapasiteleri yaklaşık 20 bini buldu.

İlk örnekleri Adana, Mersin, Isparta gibi güney illerinde faaliyete geçen bu hastaneler ortalama bin yataklı iken İstanbul, Ankara gibi metropollere 3 bin yataklılara varan daha büyükleri yapıldı. Üstleniciler, başta Rönesans, CCN, YDA, Türkerler, Astaldi olmak üzere AKP’nin KÖİ projelerinde tercih ettiği “gözde” firmalardan oluştu. Bunlardan Rönesans, beş büyük şehir hastanesi ve yatak kapasitesinin neredeyse yarısına hâkimiyeti ile sektörün en büyüğü olarak dikkat çekti.