Yoksulluk derinleşiyor, enflasyona tatil yok: %80.2 (Al Monitor, 5 Eylül,2022)

Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerine artık ayların kaldığı Türkiye’de, ekonomi tamamen seçim sandığına odaklı yönetilmeye çalışılıyor. Yüksek enflasyon ve yüksek döviz açığına rağmen canlı tutulmaya çalışılan ekonomi, seçmenin öfkesini kontrol etme çabasında ama son tahlilde dur durak bilmeyen fiyat artışlarına gelirler yetmeyince sonuç yoksullaşmanın derinleşmesinden öteye gidemiyor.

Özellikle son dokuz ayda hızlı bir tempo ile yükselen tüketici enflasyonu, ağustos ayında da pek yavaşlamadı ve aylık yüzde 1.46 artışın ardından yıllığı yüzde 80,21’e çıktı.

Tüketici sepetinin ağırlıklı ayaklarını oluşturan gıda ve konut harcamalarında küçük de olsa artışlar ağustosta da sürdü. Ulaştırmada temmuzda olduğu gibi artış değil, küçük de olsa bir düşüş yaşandı. Giyim fiyatları sadece yüzde 1.2’lik artış yaşadı. Mobilya, ev eşyaları, lokanta, otel vb. hizmetlerde ise daha yüksek artışlar kaydedildi. Eğitim harcamalarında ise yaklaşan yeni eğitim yılı nedeniyle yüzde 6.5’lik, sağlıkta da yüzde 7’lik bir artış kaydedildi.

Gıda fiyatları ağustosta aylık yüzde 0.9 artınca yıllığı da yüzde 90.3 olarak gerçekleşti. Gıda sepetinde yer alan ve alt gelir grubu tüketici için en önemli harcama maddesi olan ekmek fiyatlarının yıllık yüzde 101’in üzerinde artması, tek başına önemli bir alarm verici unsur.

1 Eylül’de açıklanan, dolayısıyla ağustos kayıtlarına girmeyen evlerde kullanılan elektrik ve doğalgaza yapılan zamlar, eylül enflasyonuna yazılacak. Konut harcamalarının en önemli gider kalemlerinden biri olan enerji fiyatlarındaki sert artış, ağustosa kaydedilmeyince konut grubundaki artışlar aylık yüzde 2’de kaldı. Bu grupta kira artışları sağlıklı ölçülemediği için grubun yıllık fiyat artışı yüzde 72 dolayında görünüyor.

Dünya enerji fiyatlarının tırmanmasının da etkisiyle son ayların enflasyon öncüsü ulaştırmada, geçen ayda yaşandığı gibi ağustosta da artış değil, düşüş yaşandı. Dünya enerji fiyatlarındaki göreli gevşeme, benzin ve motorin fiyatlarında kısmi indirimleri getirdi, otomobil fiyatları ise yaz tatiline çıktı denebilir ve ulaştırma grubunda ağustos fiyat değişimi yüzde 1.8 azalma şeklinde gerçekleşti. Yine de ulaştırmanın yıllık fiyat artışı hâlâ yüzde 117 gibi flaş bir noktada.

Dayanıklı tüketim mallarında ise aylardır hiç gevşeme yaşanmıyor ve ağustosta da mobilya, beyaz eşya, elektronik gibi maddelerde aylık artış yüzde 3.3 dolayında gerçekleşti ve yıllığı yüzde 92’yi geçti.

https://www.al-monitor.com/tr/originals/2022/09/turkeys-inflation-tops-80-poverty-deepens