Enflasyonda ürkütücü tırmanış: Yıllık yüzde 61(Al Monitor, 3 Nisan 2022)

Erdoğan iktidarının teslim olduğu yüksek enflasyon belası, mart ayı boyunca da tırmanışını sürdürdü ve aylık tüketici fiyatı artışı yüzde 5,5’i bulurken, yıllığı da yüzde 61,1’e ulaştı. Geçtiğimiz ay bu oran yüzde 54.4 idi.

Yüzde 61 gibi ürkütücü bir enflasyonda Ukrayna’nın işgali ile yükselen emtia fiyatları önemli bir rol oynarken gıda enflasyonu kış şartlarında iyice yükseldi. Üretici ya da sanayici fiyatlarında ise aylık yüzde 9,2’yi bulan bir artış yaşandı ve yıllık artış yüzde 115’e yaklaştı.

Martta yüzde 5,5’i bulan tüketici fiyatları artışında ulaştırmada aylık artış yüzde 13’ü geçti. Bu grupta özellikle akaryakıt fiyatları dikkat çekti. Dünya ham petrol fiyatlarındaki sert artışlar gün gün akaryakıt fiyatlarına yansıtıldı. Özellikle tarım ve taşımacılıkta kullanılan motorin fiyatlarının aylık yüzde 32 zam görmesi, Türkiye tarihinde görülmüş şey değil. Akaryakıtın yanında, ithalata bağımlı otomobil fiyatlarındaki artışlar, genelde “ulaştırma” grubunu enflasyonun lokomotifi yaptı.

Mart ayında gıda grubu yüzde 4,7 ile dikkat çekici ölçüde fiyatların arttığı bir diğer dal oldu. Toplam tüketici fiyatı hesaplamasında dörtte bir ağırlığı olan gıda grubunda ayçiçeği gibi ithalata bağımlı ürünlerde savaş nedeniyle yaşanan tedarik sorunu fiyatları iyice tırmandırdı. Gıdada yıllık artış yüzde 70’i geçti.

Ürün fiyatlarındaki artışları biraz geriden izleyen hizmet fiyatlarında da mart ayında tırmanışlar oldu ve hizmet grubunda aylık artış yüzde 4.2’yi aştı.

Yükselen enflasyonda, Erdoğan iktidarının ekonomiyi iyice kırılgan hâle getirmesi, içeride özellikle tarımın ihmali sonucu gıda enflasyonunun tutulmaz hâle gelmesi etkili olmaya devam ediyor. Bunun yanında, yaklaşan seçim nedeniyle iktidarın büyüme temposunu düşürmeme ihtirası, enflasyona karşı politikaların önüne geçiyor.

Elbette Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin dünya ekonomisinde yarattığı sert rüzgarlardan etkilenme mart enflasyonunda önemli bir yer tuttu ve önümüzdeki aylarda da tutmaya devam edecek.