30 Mart ye­rel se­çim­le­rin­den al­dı­ğı yüz­de 43 do­la­yın­da oy ile de­rin bir ne­fes çe­kip Köşk he­sap­la­rı­nın, da­ha­sı Baş­kan- ­lık he­sap­la­rı­nın rü­ya­sı­nı gö­ren RTE ve par­ti­si AKP, er­ken se­vi­ni­yor. Şiş­man ka­dın sah­ne­ye çık­ma­dan ope­ra bit­mez, der­ler. Ve da­ha şiş­man ka­dın sah­ne al­ma­dı.

Yüz­de 43…

Ye­rel se­çim­den çı­kan yüz­de 43, AKP için ba­şa­rı­sız­lık­tır. Yüz­de 50 oy­dan söz eder­ken yüz­de 43 ile ko­nuş­mak zo­run­da kal­mış­tır. Bu­nun­la bir­lik­te da­ha hız­lı bir dü­şüş ol­ma­ma­sı­na şük­ret­mek­te­dir RTE ve çev­re­si. El­de­ki yüz­de 43’ün en az 15-20 pu­anı­nı sa­dık “mil­li gö­rü­ş” ta­ba­nı­na yor­mak yan­lış ol­maz. Ge­ri ka­lan AKP seç­me­ni­nin, bun­ca rüş­vet, yol­suz­luk bel­ge­si­ne, on­la­rı ka­pat­mak için dört bir kol­dan sür­dü­rü­len hu­kuk­suz­luk ve ya­sa dı­şı yol­la­ra, bas­kı­la­ra rağ­men oyu­nu AKP için kul­lan­mış ol­ma­sı “ma­ni­da­r”­dır. Sa­de­ce Za­fer Çağ­la­yan üs­tün­den or­ta­ya çı­kan rüş­vet ve yol­suz­luk ka­nıt­la­rı, bu ik­ti­da­rı bi­tir­me­ye çok­tan ye­ter­di. Ama ol­ma­dı.
Mil­yon­la­rı bu­lan seç­men, bu ki­ri, pi­si gör­me­si­ne rağ­men, “O­yum AK­P’­ye­” de­miş­tir. Bu iç bur­kan, ha­yıf­la­tan ter­cih­te “e­ko­no­mi­” ki­lit ne­den­ler­den bi­ri­dir.
Dış ik­li­min de yar­dı­mıy­la 2003-2013 dö­ne­min­de Tür­ki­ye eko­no­mi­si yıl­lık or­ta­la­ma yüz­de 4.5 bü­yü­me ya­şa­dı. Kü­re­sel kriz kon­jonk­tü­rü­nü bü­yük ha­sar ver­me­den aş­mış gö­rün­dü. 11 yıl­da üc­ret­li sa­yı­sı 10 mil­yon­dan 16 mil­yo­na çık­tı. Bu, as­ga­ri üc­ret­le de ol­sa, ka­yıt­sız-gü­ven­ce­siz de ol­sa, 6 mil­yon ki­şi­nin iş bul­ma­sı de­mek­ti.

De­ğir­me­nin su­yu?

Biz­de seç­men, dü­şük eği­tim­li, hat­ta ağır­lık­la eği­tim­siz­dir. Gö­züy­le dü­şü­nür. Gör­dük­le­rin­den et­ki­le­nir. Öy­le de ol­du. Blok blok in­şa­at gör­dü, dub­le yol­lar, gök­de­len­ler, AV­M’­ler, ha­va mey­dan­la­rı gör­dü. Sağ­lık, sos­yal yar­dım pa­ket­le­ri gör­dü vb. De­ğir­me­nin su­yu onu il­gi­len­dir­me­di. De­ğir­me­nin su­yu­nun 11 yıl­da sa­tı­lan ka­mu ku­ru­luş­la­rı­nın 55 mil­yar do­lar­lık özel­leş­tir­me ge­li­ri ol­du­ğu­nu gör­me­di. De­ğir­me­nin su­yu­nun 388 mil­yar do­la­ra ula­şan dış borç ol­du­ğu­nu, bu borç­la üre­tim, it­ha­lat ve onun üs­tün­den ge­len ver­gi, özel­lik­le de KDV-ÖTV gi­bi ço­ğu ken­di­sin­den alı­nan ver­gi ol­du­ğu­nu gör­me­di. Bu dış kay­nak gi­ri­şi­ne da­ya­nan, in­şa­at odak­lı bü­yü­me­nin Tür­ki­ye­’ye bü­yük tu­zak­lar ha­zır­la­dı­ğı­nı da gör­me­di, duy­ma­dı, duy­sa da umur­sa­ma­dı. So­nuç­la­ra bak­tı. Tü­ke­ti­ci kre­di­si ile ta­nış­tı, kre­di kar­tı ile ta­nış­tı, ko­nut, ara­ba, eş­ya al­mak için borç­lan­dı. Ya­ni ge­le­ce­ği­ni ipo­tek al­tı­na sok­tu. Bü­tün bun­la­rı AKP ile yap­tı. “Be­ra­ber ıs­lan­dık biz bu yol­lar­da­” şar­kı­sı gi­bi ya­şan­dı yıl­lar. Yol­suz­luk, rüş­vet, bi­ber ga­zı, To­ma zul­mü gör­dü di­ye, AK­P’­ye sırt çe­vir­me­di. En azın­dan şim­di­lik. An­cak, ha­va dön­dü.

İk­lim de­ği­şi­yor…

Eko­no­mi ik­li­mi içe­ri­de ve dı­şa­rı­da de­ği­şi­yor. 2013 için 1.80 TL ola­rak ön­gö­rül­müş do­lar, yı­lı 1.90 TL or­ta­la­ma ile ta­mam­la­dı, bir ara 2.40 TL’­yi gör­dü. Fai­zi 6 pu­an yük­sel­te­rek dü­şü­re­bil­di­ler ate­şi­ni. O fai­ze rağ­men, 2.10 TL ban­dın­da do­lar. Yük­sel­til­miş fa­iz­le­re rağ­men ya­ban­cı ya­tı­rım­cı es­ki­si gi­bi gel­mi­yor. Özel­lik­le 17 Ara­lık rüş­vet re­za­le­tin­den son­ra eko­no­mik ris­kin ya­nın­da po­li­tik ris­ki de yük­se­len Tür­ki­ye­’ye ser­ma­ye gi­ri­şi dur­du. Dö­viz açık­la­rı, re­zerv­ler­den ve yas­tık al­tın­da, yurt dı­şın­da tu­tu­lan zu­la­lar­dan kar­şı­la­nı­yor şim­di­lik. Ara­da bir, spe­kü­la­tör dış ser­ma­ye, ucuz­la­mış bor­sa­dan vur­gun için gi­riş ya­pıp dal­ga­lan­ma­lar ya­ra­tı­yor ama, ge­çi­ci şey­ler bun­lar. Ge­nel­de eko­no­mi bü­yü­me iv­me­si­ni kay­bet­ti, enf­las­yon en önem­li teh­dit ola­rak ye­ni­den ba­şı­nı kal­dır­dı.

Enf­las­yon teh­di­di…

Her yı­la, yüz­de 5 enf­las­yon he­de­fi ile baş­la­yan Mer­kez Ban­ka­sı, ya­şa­nan­lar kar­şı­sın­da dur­ma­dan re­viz­yo­na gi­di­yor ve son he­de­fi yüz­de 7.6 yıl­lık enf­las­yon. Ama ilk 4 ayın ger­çek­le­şen fi­yat ar­tı­şı yüz­de 5’i bul­du bi­le. MB’­nin he­def tut­tur­ma­sı için ka­lan 8 ay­da fi­yat­la­rın an­cak yüz­de 2.5 art­ma­sı ge­rek. Oy­sa öy­le ola­ca­ğa hiç ben­ze­mi­yor.
Ni­san­dan ni­sa­na ba­kıl­dı­ğın­da yüz­de 9.4’ü bul­muş enf­las­yon. Hal­kın büt­çe­si­nin dört­te bi­rin­den faz­la­sı­nı il­gi­len­di­ren gı­da enf­las­yo­nu di­ye bak­tı­ğı­nız­da ar­tış yüz­de 13. Ulaş­tır­ma­da yüz­de 14’ü bul­muş fi­yat ar­tış­la­rı. Üs­te­lik ay­lar­dır bek­le­nen do­ğal­gaz ve elek­tri­ğe zam­lar ye­ni­den er­te­len­miş­ken sa­yı­lar böy­le. O zo­run­lu zam­lar, şim­di­lik büt­çe­ye öde­ti­li­yor. Her­hal­de Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim­le­ri­ne ka­dar da büt­çe­ye öde­ti­le­cek. Yi­ne de iki ha­ne­li, en az yüz­de 10 enf­las­yon ön­le­ne­mez gö­rü­nü­yor. Yı­lın, gı­da­da yüz­de 14, ulaş­tır­ma­da yüz­de 15 enf­las­yon­la bit­me­si çok muh­te­mel.

Adsız
Bü­tün bu enf­las­yon, onun bo­za­ca­ğı den­ge­ler, dış ser­ma­ye­nin uzak­laş­ma­sı, dü­şük üre­tim, iş­siz­lik, bun­lar ar­tık AK­P’­yi adım adım aşa­ğı çe­ke­cek et­ken­ler. Eko­no­mi­nin tez el­den bu ma­ce­ra­cı kad­ro­nun elin­den çe­ki­lip uçu­ru­mun ke­na­rın­dan alın­ma­sı ge­re­ki­yor. Her ge­cik­me, top­lu­ma da­ha bü­yük fa­tu­ra­lar an­la­mı­na ge­le­cek…

Söz­cü okur­la­rı­na bu ya­zı ile “Mer­ha­ba­” di­yo­rum. Pa­zar ve per­şem­be gün­le­ri dı­şın­da her gün bu kö­şe­de si­zin­le ol­mak, Tür­ki­ye­’nin en bü­yük ga­ze­te­le­rin­den bi­rin­de so­rum­lu­luk al­mak bü­yük bir onur ve ger­çe­ği araş­tır­ma­nın, yaz­ma­nın hak­kı­nı ver­mek ge­re­ki­yor. Des­te­ği­niz­le ola­cak…
Hoşbul­duk!…

Written by Mustafa Sönmez